سیستم عصبی روده ای

تنظیم عصبی فعالیت دستگاه گوارش

۱- نقش دستگاه عصبی خود مختار بر دستگاه گوارش: بخشی از تنظیمات دستگاه گوارش به صورت غیرارادی و ناخودآگاه تحت کنترل دستگاه عصبی خود مختار است که شامل دو نوع اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک می شود. اعصاب پاراسمپاتیک فعالیت دستگاه گوارش را افزایش و اعصاب سمپاتیک، فعالیت آن را کاهش می دهند.

▫مثلا دیدن غذا، بوی غذا و حتی فکر کردن به غذا باعث ترشح غیرارادی بزاق می شود. آنچه چنین رخدادی را رغم می زند همان اعصاب خود مختار هستند که با ارسال یک پیام عصبی- حرکتی از مغز به غده های بزاقی دهان، به صورت انعکاسی، فرمان ترشح بزاق را صادر می کنند.

۲- نقش دستگاه عصبی روده ای در گوارش:

اگر مبحث بافت شناسی لوله گوارش را مطالعه کرده باشید، می دانید که دیواره لوله گوارش از ۴ لایه پیوندی خارجی، ماهیچه ای ، زیر مخاطی و مخاطی تشکیل شده است. لایه ماهیچه ای و زیر مخاطی لوله گوارش حاوی شبکه عصبی است که از مری تا مخرج گسترش یافته است و دستگاه عصبی روده ای نامیده می شود.

▫فعالیت دستگاه عصبی روده ای در لایه ماهیچه ای، حرکات کرمی و قطعه قطعه لوله گوارش را تحریک می کند و در لایه زیر مخاطی سبب جذب بیشتر مواد می شود. نکته جالب توجه اینجاست که دستگاه عصبی خودمختار نیز می تواند بر عملکرد این بخش  از سیستم عصبی دستگاه گوارش اثر گذار باشد.

۳- نقش سایر مراکز عصبی موثر در فرآیند گوارش: بین فعالیت دستگاه گوارش با فعالیت سایر بخش های بدن هماهنگی چشمگیری وجود دارد.

▫به عنوان مثال زمانی که می خواهیم ماده غذایی را ببلعیم، مرکز عصبی بلع در بصل النخاع روی مرکز عصبی تنفس که در مجاورت خود قرار دارد، اثر مهاری می گذارد و سبب می شود که با پایین آمدن اپی گلوت راه نای و با بالا رفتن زبان کوچک راه بینی بسته شود. از این رو تنفس برای زمان کوتاهی قطع شده تا غذا وارد مری گردد. بنابراین اگر چه بصل النخاع نقش مستقیمی در کنترل دستگاه گوارش ندارد اما عملکرد درست و به موقع آن در فرآیند گوارش مؤثر است.

http://elmnama.com